Yapay zeka, geliştiği zaman, ağır sanayi operasyonlarında devrim yaratacaktır. Yapay zeka madencilik sektöründe, planlama aşamasında coğrafi haritalamadan operasyonlar sırasında maden sahasının izlenmesi ve değerlendirilmesine kadar birçok operasyonda kullanılabilir.
Yine de, otonom teknolojiler madencilik sektöründe devrim yaratabilecek en potansiyelli ürünlerdir. Otonom dronlar, halihazırda birçok maden operasyonlarında da kullanılmaktadır.
Bu yapay zeka teknolojileri, çalışanların günlük rutinlerinin bir parçası olarak aldıkları risklerin çoğunu hafifletmek için büyük bir fırsat sunuyor. Bu riskli rutinlerden en öne çıkanı ise atık barajlarının denetlenmesidir.
Atık barajları, madencilik faaliyetlerinden dolayı çıkan atık malzemelerinin depolanması için kullanılan toprak setlerdir. Bu setler 100 m’den yüksek ve kilometrelerce uzunlukta olabilir. Sadece son on yıl içerisinde 37 büyük atık barajı yıkılmış olup bu da çeşitli sorunlara yol açmıştır.
Atık tesisleri hakkında tutarlı ve güvenilir verilerin toplanması için otonom dronların kullanılması, tutarsız ve düzensiz olan işçilerin kontrolleri ile ilgili endişelerin çoğunu hafifletebilir. Bu veriler daha sonra yapay zeka ve makine öğrenimi aracılığı ile bir platforma dağıtılarak gerçek zamanlı olarak doğru veriler sağlayabilir ve şirketin, bu tesisin güvenliğini ve güvenilirliğini sağlarken yönetmeliklere de uygun kalmalarını sağlayabilir.
Atıklar ve riskleri
Atık barajları sonsuza kadar dayanmaları için inşa edilirler; ancak uzun ömürlü altyapı bağlamında yıkılma oranları da yüksektir. Birçok atık barajı, yetersiz tasarımlarının yanı sıra standart barajlara göre daha az titizlikle inşa edilirler.
Rapor edilen atık barajı yıkılmalarının yaklaşık %90’lık bir kısmı aktif madenlerde gerçekleşmiştir. Ocak 2019’da 270 kişinin ölümüne yol açan ve yaklaşık olarak 12 milyon metreküp atık maddenin çevreye boşalmasına yol açan Brumadinho barajının çökmesi büyüklüğündeki felaketlerin sayısı oldukça azdır. Ancak, gerçekleşen yıkımların yarısı 1990 ve 2010 yılında olmuş olsa da son yıllarda bu yıkımlar gittikçe artmaktadır.
Denetim süreci
Şu anda dünya üzerinde bulunan çoğu atık barajı potansiyel tehlike sınıflandırmasına göre denetlenmekte, daha riskli barajlar ise düzenli olarak denetlenmektedir. Barajların tümünün yetkili jeoteknik mühendisleri tarafından incelenmesi gerekmektedir. Ancak bu denetimlerin çoğu hem seyrek yapılıp hem de yapması gereken kişiler tarafından yapılmamaktadır. Bundan dolayı, maden işletmeleri barajın durumu hakkında pek fazla bir şey bilmemektedirler.
En zor durumlardan biri de atık barajlarının tek bir sorun çıktığı zaman tamamen tüm sistemin çökmesidir. Bu noktada en çok karşılaşılan sorun, fazla yağan yağmurdan sonra barajın taşmasıdır. Bu durum atık tesislerini çok dayanıksız hale getirmektedir çünkü yıkımlar hızlı bir şekilde meydana gelebilmekte ve maden personelinin müdahale etmesini neredeyse imkansız hale getirmektedir.
Yapay zeka ve uygulamaları
Yapay zeka dron teknolojisi, bu tesislerin izlenmesi ve değerlendirilmesi sürecinde devrim yaratma potansiyeline sahiptir.
Madencilik operasyonlarında, dijital teknolojiler kullanılarak; uydu verileri ve dronlardan veya sabit noktalardan video akışları kullanarak atık tesisi ağını sürekli gözetim altında tutulmasını sağlanabilir.
Toplanan bu verilerle şirketler önemli öngörüler edinmek, risk seviyelerini belirlemek ve önlemler için öneriler sunmak üzerine geliştirilmiş analitik platformlar kullanabilirler. Şirketler daha sonra, baraj bakımı için etkili ve zamanında karar vermek için bu verilere bakabilirler.
Artılar ve eksiler
Atık tesislerinin denetlenmesinde yapay zeka destekli dronların kullanılmasının birçok faydası vardır. En önemli faydalarından biri de gerçek zamanlı olarak dijital ortamdan iletilebilen önemli verileri çok daha az çabayla üretebilmektir. Şu an kullandığımız geleneksel sistemin eksilerinden biri de, veriler analiz için mühendise ulaştığı zaman bu verilerin her zaman atık barajındaki mevcut koşulları yansıtmayabilmesiydi.
Ek olarak, makinelerin günün her saati çalışabilmesinin ve insanlar için çok tehlikeli olabilecek alanlara erişebilmesinin bariz birçok avantajı vardır.
PETRA Data Science’ın Genel Müdürü Dr. Penny Stewart, atık barajlarının yapay zeka ile izlenmesinin etkinliğini değerlendirirken şunları söyledi: “Atık barajlarının izlenmesinde hidrolik basınçlar, yer değiştirme verileri ve uydulardan alınan görsel görüntüler gibi çok çeşitli veri türleri var.”
Bu nedenle yapay zeka, atık tesislerine ilişkin anlayışımızda devrim yaratabilir, sürekli ve güncel verilere olanak sağlayarak tesislerin daha iyi yönetilmesine ve dolayısıyla riskin azaltılmasına olanak tanıyabilir.
Ancak bu kazaları önlemek için bu makineleri sürekli çalışır konumda tutmalıyız. Bu da büyük firmalar için bir sorun olmasa da küçük firmalar için ciddi maaliyetler isteyen bir şeydir.