Türk maden şirketlerinin gözde bölgesi Orta Asya’ya bir Türk devi daha gidiyor. 12 milyar liralık cirosuyla Türkiye’nin en büyük 29’uncu sanayi şirketi olan Er-Bakır, Kazakistan’da bakır filmaşin tesisi kurmak için çalışma başlattı. Türk şirketi yöneticileri, yerel yönetimle bir araya geldi. Yeni tesisin Hazar Denizi kıyısında kurulması planlanıyor.
Nisan ayında Dünya Gazetesi’nde sizlere “Türk şirketlerden altına hücum” başlığıyla bir haber yayınlamıştık. Haberimizde özellikle inşaat alanında da faaliyet gösteren Türk şirketlerinin artık altın madenciliğine odaklandığını sizlere duyurmuştuk. Cengiz Holding’den Kalyon’a, Taş Yapı’dan MNG Holding’e kadar birçok Türk şirketinin yurtdışında madenciliğe odaklandığını, altının da ilk sırada yer aldığını kaleme almıştık.
Haberimizde dikkat çeken ayrıntı ise geçmiş yıllarda Afrika’nın gözde olduğu pazarın yerine son birkaç yıl içerisinde Orta Asya ülkelerinin öne çıktığıydı. Kalyon Holding ve Cengiz Holding’in Azerbaycan’da altın aradığını, Cengiz’in tek başına Özbekistan’da altın aramak için davet aldığını hatırlatalım. Özbekistan pazarında faaliyet gösteren veya davet alan şirketler arasında hatırlayacağınız üzere Maden Tetkik ve Arama Kurumu ve Taşyapı İnşaat vardı.
Altın dışında Orta Asya’da Türkler maden için de çalışmalar yapıyor. 2013 yılında krom cevherinde dünyanın en yüksek rezervlerinden biri olan Voskhod Group’u satın alarak Kazakistan’a giren Yıldırım Holding, geçen yıl da 400 milyon dolarlık yatırımla ülkenin ilk soda külü tesisini de faaliyete geçirmişti. Yıldırım Holding’e ait Yılmaden şirketi ayrıca lityum kobalt ve nadir toprak elementleri konusunda Kazakistan’ı değerlendirirken, çinkoda da yine aynı ülkede faaliyetine devam ediyor.
Bu bilgileri vermemin nedeni geçmiş yıllarda genel itibarıyla inşaat üzerine kurulu Türk Cumhuriyetleri ile bağın artık sanayi ve yerel kaynaklara yöneldiğini aslında. Şimdilerde yapılan bir başka yatırım işte bu zenginliğin ortaya çıkarılması adına Türk şirketlerinin çalışmalarını hızlandırdığı.
Bölgede 86 Türk şirketi bulunuyor
Türkiye’nin en büyük bakır tesislerinden biri olan Er-Bakır, Kazakistan’da özel bir tesis kurmak adına ilk çalışmayı başlattı. Önceki gün ülkenin batısında yer alan ve Hazar Denizi kısmında bulunan Mangistau Bölge Valisi Nurlan Nogayev ile Er-Bakır yöneticileri bir araya geldi.
Görüşmede Er-Bakır heyeti, Mangistau bölgesindeki Aktau Deniz Limanı Özel Ekonomik Bölgesi topraklarında bir bakır filmaşin üretim projesini hayata geçirme niyetini dile getirdi. Kazak Vali Nurlan Nogayev’in Mangistau bölgesi yatırım projelerinin uygulanması için büyük bir potansiyele olduğunu, sadece bu bölgede 86 Türk sermayeli işletmenin faaliyet gösterdiğini ifade ederek, projeye destek vereceklerini söyledi.
Hazar Denizi’nin en önemli sanayi ve turizm merkezi olan Aktau’yu kapsayan Mangistau Bölgesi’nin Türkiye ile 2022 yılı dış ticaret hacmi 73.7 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bölge, Türkiye’ye ham petrol ürünleri, mücevherat, demir ve hurdası, ham alüminyum gibi toprak altı zenginliğine dayalı ürünler satıyor.
2021 yılı cirosu 12 milyar lira
Temeli 1937’ye dayanan ve 1981 ‘de resmi kuruluşunu yapan Er-bakır’ın üretim hacmi yıllık 200 bin ton. Abalıoğlu ve Erikoğlu aileleri tarafından işletilen şirket 2020 yılında hisse değişimi yaşanmıştı. ErBakır’da tek kontrol Vedat ve Sedat Erikoğlu ile Müjdat Keçeci’ye geçmişti. İstanbul Sanayi Odası’nın en büyük 500 şirket listesinde 29’uncu sırada bulunan ErBakır, 2021 yılını 12 milyar TL ciroya tamamladı. Şirket, 60’tan fazla ülkeye 600 milyon dolar ihracat gerçekleştiriyor.
